ප්‍රඥාවන්තයින්ට පමණක් විශය වනවා යැයි කියන නිසා පාලිය විතරක් දැම්මා. සිංහල විස්තර අන්තිමට.
කතමං තථාගතස්‌ස සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං?
සබ්බං සඞ්‌ඛතමසඞ්‌ඛතං අනවසෙසං ජානාතීති – සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං. තත්‌ථ ආවරණං නත්‌ථීති – අනාවරණඤාණං
අතීතං සබ්බං ජානාතීති – සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං. තත්‌ථ ආවරණං නත්‌ථීති – අනාවරණඤාණං. අනාගතං සබ්බං ජානාතීති – සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං. තත්‌ථ ආවරණං නත්‌ථීති – අනාවරණඤාණං. පච්‌චුප්‌පන්‌නං සබ්බං ජානාතීති – සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං. තත්‌ථ ආවරණං නත්‌ථීති – අනාවරණඤාණං.
චක්‌ඛු චෙව රූපා ච, එවං තං සබ්බං ජානාතීති – සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං. තත්‌ථ ආවරණං නත්‌ථීති – අනාවරණඤාණං. සොතඤ්‌චෙව සද්‌දා ච…පෙ.… ඝානඤ්‌චෙව ගන්‌ධා ච… ජිව්‌හා චෙව රසා ච… කායො චෙව ඵොට්‌ඨබ්‌බා ච… මනො චෙව ධම්‌මා ච, එවං තං සබ්බං ජානාතීති – සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං. තත්‌ථ ආවරණං නත්‌ථීති – අනාවරණඤාණං.
යාවතා අනිච්‌චට්‌ඨං දුක්‌ඛට්‌ඨං අනත්‌තට්‌ඨං, තං සබ්බං ජානාතීති – සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං. තත්‌ථ ආවරණං නත්‌ථීති – අනාවරණඤාණං. යාවතා රූපස්‌ස අනිච්‌චට්‌ඨං දුක්‌ඛට්‌ඨං අනත්‌තට්‌ඨං, තං සබ්බං ජානාතීති – සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං. තත්‌ථ ආවරණං නත්‌ථීති – අනාවරණඤාණං. යාවතා වෙදනාය…පෙ.… යාවතා සඤ්‌ඤාය…පෙ.… යාවතා සඞ්‌ඛාරානං…පෙ.… යාවතා විඤ්‌ඤාණස්‌ස …පෙ.… යාවතා චක්‌ඛුස්‌ස…පෙ.… ජරාමරණස්‌ස අනිච්‌චට්‌ඨං දුක්‌ඛට්‌ඨං අනත්‌තට්‌ඨං, තං සබ්බං ජානාතීති – සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං. තත්‌ථ ආවරණං නත්‌ථීති – අනාවරණඤාණං.
යාවතා අභිඤ්‌ඤාය අභිඤ්‌ඤට්‌ඨං, තං සබ්බං ජානාතීති – සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං. තත්‌ථ ආවරණං නත්‌ථීති – අනාවරණඤාණං. යාවතා පරිඤ්‌ඤාය පරිඤ්‌ඤට්‌ඨං…පෙ.… යාවතා පහානස්‌ස [පහානාය (ස්‍යා.)] පහානට්‌ඨං…පෙ.… යාවතා භාවනාය භාවනට්‌ඨං…පෙ.… යාවතා සච්‌ඡිකිරියාය සච්‌ඡිකිරියට්‌ඨං, තං සබ්බං ජානාතීති – සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං. තත්‌ථ ආවරණං නත්‌ථීති – අනාවරණඤාණං.
යාවතා ඛන්‌ධානං ඛන්‌ධට්‌ඨං, තං සබ්බං ජානාතීති – සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං. තත්‌ථ ආවරණං නත්‌ථීති – අනාවරණඤාණං. යාවතා ධාතූනං ධාතුට්‌ඨං…පෙ.… යාවතා ආයතනානං ආයතනට්‌ඨං…පෙ.… යාවතා සඞ්‌ඛතානං සඞ්‌ඛතට්‌ඨං…පෙ.… යාවතා අසඞ්‌ඛතස්‌ස අසඞ්‌ඛතට්‌ඨං, තං සබ්බං ජානාතීති – සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං. තත්‌ථ ආවරණං නත්‌ථීති – අනාවරණඤාණං.
යාවතා කුසලෙ ධම්‌මෙ, සබ්බං [සබ්‌බෙ (අට්‌ඨකථා)] ජානාතීති – සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං. තත්‌ථ ආවරණං නත්‌ථීති – අනාවරණඤාණං. යාවතා අකුසලෙ ධම්‌මෙ…පෙ.… යාවතා අබ්‍යාකතෙ ධම්‌මෙ… යාවතා කාමාවචරෙ ධම්‌මෙ… යාවතා රූපාවචරෙ ධම්‌මෙ… යාවතා අරූපාවචරෙ ධම්‌මෙ… යාවතා අපරියාපන්‌නෙ ධම්‌මෙ, සබ්බං [සබ්‌බෙ (අට්‌ඨකථා)] ජානාතීති – සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං. තත්‌ථ ආවරණං නත්‌ථීති – අනාවරණඤාණං.
යාවතා දුක්‌ඛස්‌ස දුක්‌ඛට්‌ඨං, තං සබ්බං ජානාතීති – සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං. තත්‌ථ ආවරණං නත්‌ථීති – අනාවරණඤාණං. යාවතා සමුදයස්‌ස සමුදයට්‌ඨං…පෙ.… යාවතා නිරොධස්‌ස නිරොධට්‌ඨං…පෙ.… යාවතා මග්‌ගස්‌ස මග්‌ගට්‌ඨං, තං සබ්බං ජානාතීති – සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං. තත්‌ථ ආවරණං නත්‌ථීති – අනාවරණඤාණං.
යාවතා අත්‌ථපටිසම්‌භිදාය අත්‌ථපටිසම්‌භිදට්‌ඨං, තං සබ්බං ජානාතීති – සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං. තත්‌ථ ආවරණං නත්‌ථීති – අනාවරණඤාණං. යාවතා ධම්‌මපටිසම්‌භිදාය ධම්‌මපටිසම්‌භිදට්‌ඨං…පෙ.… යාවතා නිරුත්‌තිපටිසම්‌භිදාය නිරුත්‌තිපටිසම්‌භිදට්‌ඨං…පෙ.… යාවතා පටිභානපටිසම්‌භිදාය පටිභානපටිසම්‌භිදට්‌ඨං, තං සබ්බං ජානාතීති – සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං. තත්‌ථ ආවරණං නත්‌ථීති – අනාවරණඤාණං.
යාවතා ඉන්‌ද්‍රියපරොපරියත්‌තඤාණං, තං සබ්බං ජානාතීති – සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං. තත්‌ථ ආවරණං නත්‌ථීති – අනාවරණඤාණං. යාවතා සත්‌තානං ආසයානුසයෙ ඤාණං…පෙ.… යාවතා යමකපාටිහීරෙ ඤාණං…පෙ.… යාවතා මහාකරුණාසමාපත්‌තියා ඤාණං, තං සබ්බං ජානාතීති – සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං. තත්‌ථ ආවරණං නත්‌ථීති – අනාවරණඤාණං.
යාවතා සදෙවකස්‌ස ලොකස්‌ස සමාරකස්‌ස සබ්‍රහ්‌මකස්‌ස සස්‌සමණබ්‍රාහ්‌මණියා පජාය සදෙවමනුස්‌සාය දිට්‌ඨං සුතං මුතං විඤ්‌ඤාතං පත්‌තං පරියෙසිතං අනුවිචරිතං මනසා, තං සබ්බං ජානාතීති – සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං. තත්‌ථ ආවරණං නත්‌ථීති – අනාවරණඤාණං.
න තස්‌ස අද්‌දිට්‌ඨමිධත්‌ථි කිඤ්‌චි, අථො අවිඤ්‌ඤාතමජානිතබ්‌බං.
සබ්බං අභිඤ්‌ඤාසි යදත්‌ථි නෙය්‍යං, තථාගතො තෙන සමන්‌තචක්‌ඛූති [මහානි. 156; චූළනි. මොඝරාජමාණවපුච්‌ඡානිද්‌දෙස 85].
සමන්‌තචක්‌ඛූති කෙනට්‌ඨෙන සමන්‌තචක්‌ඛු? චුද්‌දස බුද්‌ධඤාණානි. දුක්‌ඛෙ ඤාණං බුද්‌ධඤාණං, දුක්‌ඛසමුදයෙ ඤාණං බුද්‌ධඤාණං, දුක්‌ඛනිරොධෙ ඤාණං බුද්‌ධඤාණං, දුක්‌ඛනිරොධගාමිනියා පටිපදාය ඤාණං බුද්‌ධඤාණං, අත්‌ථපටිසම්‌භිදෙ ඤාණං බුද්‌ධඤාණං, ධම්‌මපටිසම්‌භිදෙ ඤාණං බුද්‌ධඤාණං, නිරුත්‌තිපටිසම්‌භිදෙ ඤාණං බුද්‌ධඤාණං, පටිභානපටිසම්‌භිදෙ ඤාණං බුද්‌ධඤාණං, ඉන්‌ද්‍රියපරොපරියත්‌තෙ ඤාණං බුද්‌ධඤාණං, සත්‌තානං ආසයානුසයෙ ඤාණං බුද්‌ධඤාණං, යමකපාටිහීරෙ ඤාණං බුද්‌ධඤාණං, මහාකරුණාසමාපත්‌තියා ඤාණං බුද්‌ධඤාණං, සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං බුද්‌ධඤාණං, අනාවරණඤාණං බුද්‌ධඤාණං – ඉමානි චුද්‌දස බුද්‌ධඤාණානි. ඉමෙසං චුද්‌දසන්‌නං බුද්‌ධඤාණානං අට්‌ඨ ඤාණානි සාවකසාධාරණානි; ඡ ඤාණානි අසාධාරණානි සාවකෙහි.
යාවතා දුක්‌ඛස්‌ස දුක්‌ඛට්‌ඨො, සබ්‌බො ඤාතො; අඤ්‌ඤාතො දුක්‌ඛට්‌ඨො නත්‌ථීති – සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං. තත්‌ථ ආවරණං නත්‌ථීති – අනාවරණඤාණං. යාවතා දුක්‌ඛස්‌ස දුක්‌ඛට්‌ඨො, සබ්‌බො ඤාතො, සබ්‌බො දිට්‌ඨො, සබ්‌බො විදිතො, සබ්‌බො සච්‌ඡිකතො, සබ්‌බො ඵස්‌සිතො පඤ්‌ඤාය; අඵස්‌සිතො පඤ්‌ඤාය දුක්‌ඛට්‌ඨො නත්‌ථීති – සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං. තත්‌ථ ආවරණං නත්‌ථීති – අනාවරණඤාණං. යාවතා සමුදයස්‌ස සමුදයට්‌ඨො…පෙ.… යාවතා නිරොධස්‌ස නිරොධට්‌ඨො… යාවතා මග්‌ගස්‌ස මග්‌ගට්‌ඨො…පෙ.… යාවතා අත්‌ථපටිසම්‌භිදාය අත්‌ථපටිසම්‌භිදට්‌ඨො… යාවතා ධම්‌මපටිසම්‌භිදාය ධම්‌මපටිසම්‌භිදට්‌ඨො… යාවතා නිරුත්‌තිපටිසම්‌භිදාය නිරුත්‌තිපටිසම්‌භිදට්‌ඨො… යාවතා පටිභානපටිසම්‌භිදාය පටිභානපටිසම්‌භිදට්‌ඨො, සබ්‌බො ඤාතො, සබ්‌බො දිට්‌ඨො, සබ්‌බො විදිතො, සබ්‌බො සච්‌ඡිකතො, සබ්‌බො ඵස්‌සිතො පඤ්‌ඤාය; අඵස්‌සිතො පඤ්‌ඤාය පටිභානපටිසම්‌භිදට්‌ඨො නත්‌ථීති – සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං. තත්‌ථ ආවරණං නත්‌ථීති – අනාවරණඤාණං.
යාවතා ඉන්‌ද්‍රියපරොපරියත්‌තඤාණං…පෙ.… යාවතා සත්‌තානං ආසයානුසයෙ ඤාණං… යාවතා යමකපාටිහීරෙ ඤාණං… යාවතා මහාකරුණාසමාපත්‌තියා ඤාණං; සබ්‌බ ඤාතං, සබ්බං දිට්‌ඨං, සබ්බං විදිතං, සබ්බං සච්‌ඡිකතං, සබ්බං ඵස්‌සිතං පඤ්‌ඤාය; අඵස්‌සිතං පඤ්‌ඤාය මහාකරුණාසමාපත්‌තියා ඤාණං නත්‌ථීති – සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං. තත්‌ථ ආවරණං නත්‌ථීති – අනාවරණඤාණං.
යාවතා සදෙවකස්‌ස ලොකස්‌ස සමාරකස්‌ස සබ්‍රහ්‌මකස්‌ස සස්‌සමණබ්‍රාහ්‌මණියා පජාය සදෙවමනුස්‌සාය දිට්‌ඨං සුතං මුතං විඤ්‌ඤාතං පත්‌තං පරියෙසිතං අනුවිචරිතං මනසා, සබ්බං ඤාතං, සබ්බං දිට්‌ඨං, සබ්බං විදිතං, සබ්බං සච්‌ඡිකතං, සබ්බං ඵස්‌සිතං පඤ්‌ඤාය; අඵස්‌සිතං පඤ්‌ඤාය නත්‌ථීති – සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං. තත්‌ථ ආවරණං නත්‌ථීති – අනාවරණඤාණං.
න තස්‌ස අද්‌දිට්‌ඨමිධත්‌ථි කිඤ්‌චි, අථො අවිඤ්‌ඤාතමජානිතබ්‌බං;
සබ්බං අභිඤ්‌ඤාසි යදත්‌ථි නෙය්‍යං, තථාගතො තෙන සමන්‌තචක්‌ඛූති.
සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤාණනිද්‌දෙසො තෙසත්‌තතිමො. (පටිසම්භිදාමග්ගප්‍රකරණය)
.........................................................................
මේකේ පටන් ගන්න තැනම මේ පාඨය තියෙනවා.
//කතමං තථාගතස්‌ස සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං?
සබ්බං සඞ්‌ඛතමසඞ්‌ඛතං අනවසෙසං ජානාතීති – සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං. තත්‌ථ ආවරණං නත්‌ථීති – අනාවරණඤාණං//
අනවසේසං කියන්නේ ශේෂ නැතිව. ඉතිරි නැතිව.
සබ්බං කියන්නේ සියල්ල. මොකක්ද? සියල්ල.
සඞ්‌ඛතමසඞ්‌ඛතං කියන්නේ සංඛත අසංඛත.
ජානාති කියන්නේ දන්නවා කියන එක.
එතකොට මේකේ තේරුම වෙන්නේ,
ඉතිරි නැතිව සංඛත අසංඛත සියල්ල දන්නවා කියන එක.
මෙහෙම දේශනා කලේ ප්‍රඥාවන්තයින් අතර අගතැන් පත් සාරිපුත්ත මහරහතන් වහන්සේ.
ඒ කියන්නේ මොක අනන්ත උනත් ඤාණයත් ඒ තරමටම අනන්තයි. එතකොට අනන්තය බුදු රජාණන්වහන්සේ ළඟ ශුන්‍යයි.
ඒ නිසා පෘතජ්ජන මෝඩයෝ පිල් බෙදිලා මරාගන්නේ නැතිව, බුද්ධ වචනය හරියට ඉගෙන ගනිව්.
No comments:
Post a Comment